Historia pomnika na Rynku w Nakle

Pomnik na nakielskim Rynku został odsłonięty w 1969 r. Rynek nosił wówczas nazwę Placu LWP (Ludowego Wojska Polskiego), zaś obelisk był Pomnikiem Walki i Męczeństwa; dziś funkcjonuje jako Pomnik Wdzięczności Wojsku Polskiemu.

Jego autorem był artysta plastyk Henryk Marian Razmus. Urodził się 19 stycznia 1935 r. w Orłowie Morskim, zmarł 29 września 1991 r. w Grudziądzu, gdzie od 1963 r. był zatrudniony w Grudziądzkich Zakładach Przemysłu Gumowego "Stomil" na stanowisku plastyka-projektanta. W zasadzie był rzeźbiarzem. Wśród jego dzieł można wymienić m.in. pomnik Mikołaja Kopernika i rzeźbę Kosmodrom odsłonięte w Grudziądzu, posąg Mieczysława Karłowicza przed gmachem Filharmonii Bydgoskiej czy właśnie Pomnik Walki i Męczeństwa w Nakle.

Pomnik na nakielskim Rynku został wykonany w kształcie miecza. Oznaczony jest trzema datami: 1918 nawiązująca do powstania wielkopolskiego, 1939 – do wybuchu II wojny światowej (kampanii wrześniowej), 1945 – do zwycięstwa w II wojnie światowej. Nad datami znajdują się płaskorzeźby nawiązujące tematycznie do tych trzech wydarzeń. Płaskorzeźba nad datą 1918 zawiera jeden element nieprzystający do całej kompozycji – postać żołnierza po prawej stronie w pelerynie i hełmie ze znacznie późniejszego okresu.

Pomnik z każdej strony ozdobiony jest orłem, któremu po przemianach politycznych dołożono koronę.

Warto dodać, że w sąsiedztwie masztów znajdują się dwie tablice pamiątkowe. Jedna została ufundowana w 1998 r. przez Środowiskowy Krąg Instruktorski, poświęcona pamięci poległych i zmarłych harcerzy Ziemi Nakielskiej; drugą ufundowali mieszkańcy gminy w 2008 r., upamiętniając wymarsz powstańców wielkopolskich do walki z zaborcą w pierwszych dniach stycznia 1919 r.

fot. Szymon Niemczewski